Fümigasyon; Latince fumus gaz kelimesi ile agare yapmak kelimesinin birleşmesi ile ortaya çıkan fumigatus kelimesinin Türkçe’ye intikal etmiş şeklidir.
Tarifi ise şu şekilde yapılabilir. Fümigasyon, gerek çuvallanmış gerekse dökme yığın halinde depolanmış tarım ürünlerinden başlayarak, fidanlara, binalara, taşıtlara, hayvansal ürünlere, deri ve deriden mamül eşyalar ile hatta mobilya ve kitaplara varıncaya kadar çok değişik metaryale musallat olan zararlıların, kapalı mahalde katı, sıvı veya gaz halindeki fümigantların tatbiki ile öldürülmesi işlemine verilen addır. Çeşitli alet ve ekipmanların da yardımı ile uygulanan bu fümigantlar zararlıların tüm evrelerin; yumurta, larva, krizalit (koza) ve ergin böcek dahil olmak üzere öldürmekte ve böylece istenilen materyalin korunması mümkün olmaktadır.
Bu iş için kullanılan kimyasallara ise Fümigant denmektedir.
Fumigantlar, reziduel etkiye sahip pestisitler değildir. Yani, işlem süresi boyunca eradikasyon (ölüm) gerçekleşir. Havalandırmadan sonra fumigantların herhangi bir etkisi gözlemlenemez. Yani, kalıcı yüzey uygulamalarında kullanılan sıvı, toz, granül veya jel formulasyonluinsektisitler gibi değildir. Bu tür insektisitler, uygulama bölgesinin pozisyonuna göre birkaç hafta ile birkaç ay etkili kalabilmektedirler. Fumigantların avantajı, herhangi bir insektisitin uygulanamayacağı alanlara kadar nüfus edebilme kabiliyetindendir.
Fumigasyon uygulamalarında teknik bilgi ve tecrübe oldukça önemlidir.
Fumigantlar, tüm memeliler üzerinde çok yüksek toksik (zehir) etkiye sahiptirler. Güvenlik önlemlerinin uygulama öncesi, süreci ve sonrasında tam olarak alınması gerekmektedir. Can güvenliğiniz açısından birinci derecede önemli bir konudur.
Özellikle, Montreal Protokulü ile Methylbromide uygulamalarına getirilen kısıtlamalar, fosfin (Phosphine) fumigasyonlarını gündeme getirmektedir. Ancak fosfin, havada hacmen % 1,79 oranına ulaştığında, yanıcı ve parlayıcı etki gösterir. Bu özelliği ile uygulama esnasında homojen olarak dağıtılmayan fumigantlar, bölgesel anlamda gaz yoğunlaşmasına ve patlama riskine sebep olabilir. Bu da can güvenliğinden sonra ikinci etapta düşüneceğiniz mal güvenliğiniz ve işletmeniz için son derece önemlidir. Uygulama mutlak surette işin ehli firma ve kişiler tarafından yapılmalıdır.